1- BABYSEQ TÜM KROMOZOMLAR PAKETİ
Fetüsün 46 Kromozomuna ait (23 çift) sayısal artış ya da azalışı (anöploidileri) biyoinformatik analiz ile tarar.
Çoğul gebeliklerde temel panel çalışılmalıdır, çünkü mikrodelesyon sendromları açısından literatür verilerine göre güvenilirlik bir tık düşüktür ancak net bir oran verilmemiştir.
2- BABYSEQ TÜM KROMOZOMLAR + MİKRODELESYONLAR PAKETİ
Fetüsün 46 Kromozomuna ait (23 çift) sayısal artış ya da azalışı (anöploidileri) ve buna ek olarak mikrodelesyon ve mikroduplikasyonlarını tarar.
Raporda 89 adet mikrodelesyon ve mikroduplikasyon sendromları vardır ancak hastaya özgü bir bölgede tespit edilen mikrodelesyon ve mikroduplikasyonları da raporlandırırız.
Merkezimizin görüşleri:
Kromozom hastalıklarının toplum sıklığı 1/400 olarak bildirilmektedir. Kromozom hastalıklarının türüne bağlı değişmekle birlikte %50-90 kadarı ultrasonda bulgu verir. Ancak ultrason, ikili tarama, üçlü ve dörtlü taramada bulgu vermeyen hastalar vardır.
Mikrodelesyonların son zamanlarda sıklığı 1/1500 olarak değerlendirilmiştir. En önemli sorun, bu hastalıkların sadece 1/3 kadarı ultrasında bilgi verir.
Her iki grup hastalıkta, hastalık türüne bağlı olarak zihinsel gelişme geriliği, organ anormallikleri riskleri artar.
Tarama testleri, tespit güçlüğü olan hastalıkların tespiti içindir. İdeal olan geniş tarama testlerinin yapılmasıdır. Bu durum tarama testine bağlı amniyosentez, CVS olasılığını arttırmakla birlikte, hastalık tanısı olasılığını da arttırmaktadır.
Tanımlar
• cff-DNA: (Cell Free Fetal- DNA) (Hücre dışı fetal DNA)
• NIFT: cff-DNA kullanılarak yapılan Non-İnvaziv Fetal Tarama
• NIPT: cff-DNA kullanılarak yapılan Non-İnvaziv Prenatal Tarama
• Pozitif prediktif değer: testin uygulandığı toplulukta (+) sonucu olanların gerçekte hasta olma olasılığıdır. Prevalans ve özgüllükten etkilenir. (NIPT testlerindeki değer %90-92)
• Negatif prediktif değer: testin uygulandığı toplulukta (-) sonucu olanların araştırılan hastalık için gerçekte hasta olmama olasılığıdır. Prevalans ve duyarlılıktan etkilenir. (NIPT testlerindeki değer %98-99)
• Plasentaya sınırlı mozaisizm: Fetal kromozomların normal olduğu durumlarda plasentada kromozom anomalisi olması halidir. NIPT’nin 13, 18, 21, X ve Y dışı kromozomlarda da olduğunda fetal ve maternal riskin hesaplanmasında katkısı olur. Bu değerlendirme için tüm kromozomların analiz edilmesi gereklilidir.
NIPT ne sağlar?
• Plasental kromozomal yapının değerlendirilmesini sağlar.
• Bu testte anormallik çıktığında amniyon sıvısında da uyumlu sonuç varsa fetal kromozomal hastalıkların tanı almasını sağlar.
• Bu test ile amniyon sıvısı uyumsuz ise plasentaya sınırlı mozaisizmlerin tanı almasını sağlar.
• IUGR ve preeklempsi risklerinde artış varsa tespitini sağlar.
• Bu tanılar için tüm kromozomların taranması gereklidir.
• Mikrodelesyon sendromları 1/2500 sıklıkta görülür ve ultrasonla bulgu tespit edilebilme oranı %30’dur. Bu hastalıkların önemli bir kısmının tespitini sağlar.
• Doğru değerlendirilirse uniparental dizomi gibi amniyosentezde tanı alamayacak hastalıkların tanı şansını arttırır.
• Özetle fetal ve maternal sağlık konusunda çalışmalara katkı sunar.
Bunlar doğru klinik genetik değerlendirme ile sağlanabilen faydalardır.
Ne sağlamaz?
• Tüm kromozom hastalıklarına tanı koyamaz.
• Tüm genetik hastalıklara da tanı koyamaz.
• Kromozom hastalıkları dışında genetik ve genetik olmayan hastalıklarda tanı veya tarama aracı değildir.
Ne zaman yapılır?
• 11. haftadan sonra
• Mümkünse NT ölçümü sonrası,
• Ailede bir genetik hastalık öyküsü YOKSA uygulanabilir.
Taranacak toplum
• Tarama testi olarak tüm gebelere uygulanabilir.
Ne zaman KESİNLİKLE yapılmaz?
• Genetik hastalık kuşkusu yaratan pozitif aile öyküsü
• NT artışı (NT≥3.5 mm)- Eğer kişi girişimsel işlemi kesin olarak istemiyorsa NT kalınlığında sadece kromozomal hastalıklar açısından tanı değil risk değerlendirmesi için yapılabilir.
• Ultrasonda bulgu olması
• Biyokimyasal tarama testlerinde (İkili, üçlü veya dörtlü test) yüksek risk (1/100 ve üzeri)- Eğer kişi girişimsel işlemi kesin olarak istemiyorsa NT kalınlığında sadece kromozomal hastalıklar açısından tanı değil risk değerlendirmesi için yapılabilir.
• Parsiyel mol
NIPT POZİTİF (Anormal) çıkarsa?
• Tercihen amniyosentez ile sonuç teyit edilmelidir. Bazen CVS yada CVS+ amniyosentez örnekleri genetik ve kadın doğum hekiminin ortak kararı ile kullanılabilir.
• 15 hafta öncesi gebeliklerde CVS genetik uzmanına danışılarak teyit için kullanılabilir. CVS istenirse FISH veya direkt preparasyon birlikte yapılmadır.
• NIPT bir TARAMA testidir. Tanı koydurmaz. Sadece risk belirler. TEYİD EDİLMEDEN TEDAVİ YADA GEBELİK SONLANDIRMA GİBİ İŞLEM YAPILMAMALIDIR.
• Hastayı Genetik Danışma için yönlendiriniz.
NIPT NEGATİF (Normal) Çıkarsa?
• Gebelik takibi sürdürülür.
• İlerleyen haftalarda USG yada diğer değerlendirmelerde ek risk çıkarsa genetik uzmanına başvurunuz..
• Tüm diğer tıbbi testlerde olduğu gibi NIPT % 100 güvenilir bir test değildir.
NIPT’den sonuç elde edilemezse?
Tıbbi Nedenler;
• Anne obezitesi gibi nedenler ile test başarısızlığı olmadıysa, test başarısızlığı olanlarda vaka başına anöploidi ve triploidi sıklığı 2,5 kat daha yüksektir.
• Tekrar kan istendiğinde, ikinci çalışmadan da sonuç elde edilemezse risk daha da artar.
Teknik Nedenler;
• Fetal fraksiyonun düşük olması
• Örnek alma, saklama, transport sorunları
• Hemoliz
Öneriler;
• Yeniden kan alıp örnek gönderebilirsiniz.
• Kan mutlaka Vacutainer iğnesi ile alınmalıdır.
• Riskin arttığı durumlarda aileye riskin arttığını belirterek girişimsel işlem (Amniyosentez yada CVS) önerilebilir.
• Her iki bilgiyi aileye sunup ailenin karar vermesi en uygun çözümdür.
• Hasta Genetik Danışma için merkezimize başvurabilir.
NIPT yanlış test sonucu nedenleri
• Maternal Mozaisizm
• Fetal Mozaisizm
• Plasentaya sınırlı mozaisizm (Plasentaya sınırlı mozaisizm sıklığı canlı doğumlarda ~% 1,5)
• Vanishing twin- kaybolan ikiz
• Maternal Kanser
• Triploidi tüm genom analizi bazlı yöntemlerde tespit edilemeyebilir.
• SNP bazlı yöntemlerde akraba evliliklerinde hata riski artar.
• BabySEQ tüm genom analizi bazlı bir yöntemdir.
Yöntem seçimi
• Yöntemler Down sendromu, Trizomi 13, Trizomi 18’de benzer başarılar gösterirler. Ancak son yayınlar tüm genom bazlı yöntemlerin pozitif ve negatif prediktif değerinin daha iyi olduğunu göstermektedir.
• Triploidi kuşkusu varsa girişimsel işlem yapılmalıdır. Girişimsel işlemi aile kabul etmez ise SNP bazlı yöntemler kullanılmalıdır.
• Cinsiyet kromozomu ile ilgili değerlendirmelerde yanılma payı diğer kromozomlara göre daha fazladır.
• Akraba evliliklerinde (aynı köy, kasabadan olanlar dahil) tüm genom bazlı yöntemler kullanılmalıdır.
• İkiz gebeliklerde tüm genom bazlı daha uygun bir yöntemdir.
• Transport süresi önemli olduğundan yurt içinde test yapan merkezler tercih edilmelidir.
Mikrodelesyon taraması
• Tüm genom bazlı yöntemi ile nispeten daha başarılı tarama yapılabilir.
• Kesinlikle amniyosentez veya CVS ile konfirmasyon yapılmadan gebelik terminasyonu gibi işlemler yapılmamalıdır.
Çoğul Gebelikler
• Güvenilirlik azda olsa düşer.
• İkiz gebeliklerde NT taraması önemlidir.
• İkiz gebeliklerde tüm genom bazlı daha uygun bir yöntemdir.
Hekim ve Hastalar için
BabySEQ Danışma Hattı: +90 552 918 95 25
Telefonla Genetik Danışma: +90 312 428 48 14