Kanser günümüzde genetik değerlendirme gerektiren bir hastalıktır.
Sağlıklı kişilerde;
• Toplumda kanser görülme sıklığı %20’dir
• Ailesel kanserler tüm kanserlerin %10-15’dir.
• Ailesel kanserlerden korunulabilir yada risk azaltılabilir. Bu kandan yapılan bir tarama testi ile sağlanabilir.
• Ailesel kanserler ailede tekrar ederler. Erken yaşlarda başlarlar ve sıklıkla hızla yayılırlar. Başka organlarda hastalıklara da neden olabilirler. Bu nedenle tüm toplumda taranmaları faydalıdır.
• Ailesinde kanser öyküsü olanlarda bu değerlendirme bir rutindir.
Ailesel kanser paneli testi
https://www.nature.com/articles/s41525-019-0110-y
Kanser ile ilgili çalışmalar özetle;
• Ailede kanser tanısı alan birey olması nedeniyle ailesel araştırmaları
• Kanser dokusundan tanı, tedavi planlaması, sınıflama, ilaç direnci testleri
• Likit biyopsiden tanı, tedavi planlaması, sınıflama, ilaç direnci testleri
Kanser hastalarında;
Kanser tanısı alanlarda kanserin tedavisine yön vermek için;
• Kanserin hangi genetik etkene bağlı olduğu
• Ailesel kanser olup olmadığı
• İlaç duyarlılıkları ve dirençleri
• Tekrar etme olasılıkları ve tekrar ederse tespit yönteminin belirlenmesi önemlidir.
• Hangi testlerin yapılacağına onkoloji uzmanı ve/veya genetik uzmanı karar verir.
KANSER TESTLERİ
İLERİ EVRE KANSERLER İÇİN;
Günümüzde hangi organ veya dokunun kanseri olduğunun belirlenmesi kadar ve hatta daha önemli olan kavram, kanserin hangi tetikçi mekanizma ile oluştuğunun belirlenmesi, hangi ilaçlara duyarlı ya da dirençli olduğunun belirlenmesidir. İleri evre kanserlerde bu daha büyük önem taşır. Hastadan hastaya değişebilmekle birlikte aşağıdaki testler birlikte yapılarak hedefe yönelik ilaç taraması yapılmaktadır.
• PDL1 ekspresyonu
• MSI (Mikrosatellit instabilitesi)
• Tümör mutasyon yükü (TMB)
• Füzyon paneli
• Ailesel kanser paneli
KOLOREKTAL TÜMÖRLER İÇİN;
• KRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• NRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• BRAF (V600E) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• MSI (Mikrosatellit instabilitesi)
• PIK3CA (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS) (Ekson 9: E542 ve E545 ; Ekson 20: H1047) MTOR (inhibitörleri için )
AKCİĞER ADENOKANSER İÇİN;
• EGFR (18-21. eksonlar) (p.T790M mutasyonu dahil) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• KRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• ALK Yeniden Düzenlenmeleri (FISH)
• ROS1 Yeniden Düzenlenmeleri (FISH)
• HER2/ CerbB2 (FISH)
• ATRX (Dizi analizi) (Küçük h.li olmayan akciğer kanserinde)
• MSI (Mikrosatellit instabilitesi)
• MET (FISH) (amplifikasyon)
• RET yeniden düzenlenmeleri (FISH- Breakapart)
• PDL1 ekspresyonu
MEME KANSERİ İÇİN;
• HER2/Östrojen/Progesteron/Ki67 (İmmunohistokimyasal Boyama)
• HER2/ ErbB2 (FISH)
• P53 dizi analizi (Fonksiyon kazandıran mutasyonlar, radyasyon dozunu belirlemek için)
• P53 (FISH) (Radyoresistansı belirlemek için)
• BRCA1-2 (Tüm Gen Dizi Analizi) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS) (PARP İnhibitörü Hassasiyeti) (Dokudan ve kandan)
• PDL1 ekspresyonu
GASTRİK ADENOKANSER İÇİN;
• HER2/ CerbB2 (İmmünhistokimyasal Boyama/Adet)
• (IHC çalışmaları TÜM BLOKLARDAN AYRI ÇALIŞMA YAPILMAKTADIR.)
• HER2/ CerbB2 (FISH)
• MSI (Mikrosatellit instabilitesi)
• PDL1 ekspresyonu
• KIT (c.2394C>T)
• PIK3CA (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS) (Ekson 9: E542 ve E545 ; Ekson 20: H1047) MTOR (inhibitörleri için)
MELANOMA İÇİN;
• BRAF (V600E,V600K)
• KRAS
• NRAS
• HRAS
• EGFR
• ALK (FISH)
• MET (FISH)
• KIT dizi analizi
TİROİD KARSİNOMU (PAPİLLER TİROİD KANSERİ) İÇİN;
• KRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• NRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• HRAS (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• BRAF (V600E) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• RET yeniden düzenlenmeleri (FISH- Breakapart)
TİROİD KARSİNOMU (FOLİKÜLER TİROİD KANSERİ) İÇİN;
• KRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• NRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• HRAS (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
GLİAL TÜMÖRLER İÇİN;
• IDH1 ve IDH2 (Kodon 132 ve 172),
• ATRX (Dizi analizi)
• P53 (TP53) (Dizi analizi)
• EGFR (18,19,20,21)
• CDKN2A (Dizi analizi)
• BRAF mutasyonlarını içeren (Dizi analizi)
• 1p19q (FISH)
• PDL1 ekspresyonu
• PIK3CA (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS) (Ekson 9: E542 ve E545 ; Ekson 20: H1047) MTOR (inhibitörleri için )
KOLANJİOKARSİNOMA/PANKREAS KARSİNOMU İÇİN;
• KRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• P53 (TP53) (Dizi analizi)
• CDKN2A (Dizi analizi)
• BRCA1-2 (Tüm Gen Dizi Analizi) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS) (PARP İnhibitörü Hassasiyeti) (Dokudan)
• MSI (Mikrosatellit instabilitesi)
SARKOMLAR İÇİN;
• TP53, RB1, MDM2, CDK4 (İmmunohistokimyasal Boyama)
• P53 (TP53) (Dizi analizi)
• RB1 (Dizi analizi)
• ATRX (Dizi analizi)
• MSI (Mikrosatellit instabilitesi)
MENİNGİOMA İÇİN;
• FOXM1 (9 exon)
• Monozomi 22, (del22, LOH 22) (SNP array)
• SMARCB1
• HİPOFİZ ADENOMU
• AIP (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• GNAS (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• USP8 (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
UROTERİAL /MESANE KANSERİ İÇİN;
• KRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• NRAS (12,13,61,117, 146.kodon) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• HRAS (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• BRAF (V600E) (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS)
• FGFR3 (Dizi analizi)
• PIK3CA (Yeni Nesil Dizi Analizi-NGS) (Ekson 9: E542 ve E545 ; Ekson 20: H1047) MTOR (inhibitörleri için )
• P53 (delesyon) (FISH)
• HER2 (Amplifikasyon)(FISH)
AİLESEL KANSER TARAMA (GERMLINE);
• Ailesel Kanser Paneli (Klinik Ekzom Sekanslama) (4900 gen)
HRD GEN PANELİ